Năng lượng tái tạo: Lợi ích, tiềm năng & thách thức
Mục Lục
Năng lượng tái tạo ngày càng được áp dụng rộng rãi trong nhiều lĩnh vực, bởi nó là một nguồn năng lượng sạch không phát thải khí CO2. Vậy bạn hiểu những gì về năng lượng tái tạo? Bài viết dưới đây sẽ thuyết trình về năng lượng mặt trời để bạn hiểu rõ nhất, hãy đọc ngay nhé!
Năng lượng tái tạo là gì?
Năng lượng tái tạo hay còn gọi là năng lượng sạch, là các nguồn năng lượng được hình thành liên tục và gần như vô hạn, bao gồm: năng lượng mặt trời, gió, sóng biển, thủy triều… So với các nguồn năng lượng hóa thạch truyền thống như dầu mỏ, than đá, khí đốt vốn tạo ra lượng khí thải carbon lớn, thì năng lượng tái tạo lại mang lợi ích to lớn trong việc giảm các tác động xấu đến môi trường.
Ứng dụng của năng lượng tái tạo
- Sản xuất điện năng: Đây là ứng dụng quan trọng nhất của năng lượng tái tạo. Hầu hết các nguồn năng lượng như mặt trời, gió, thủy điện, sinh khối và địa nhiệt đều được khai thác để tạo ra điện.
- Giao thông vận tải: Các nhiên liệu sinh học như ethanol, biodiesel, được sản xuất từ cây trồng và chất thải hữu cơ có thể sử dụng thay thế cho xăng/ dầu diesel để cung cấp năng lượng cho các phương tiện giao thông. Hay trong lĩnh vực xe điện, sử dụng điện mặt trời để sạc pin.
- Hệ thống sưởi ấm và làm mát: Như máy nước nóng năng lượng mặt trời, hệ thống máy bơm nhiệt khai thác nhiệt từ lòng đất để cung cấp năng lượng sưởi ấm vào mùa đông hoặc làm mát vào mùa hè.
- Hệ thống tưới tiêu trong nông nghiệp: như các loại máy bơm, tưới tiêu tự động bằng năng lượng mặt trời…
- Chiếu sáng công cộng: Ví dụ như hệ thống chiếu sáng bằng đèn LED kết hợp với các tấm pin năng lượng mặt trời…
Các loại năng lượng tái tạo
Dưới đây là các nguồn năng lượng tái tạo phổ biến nhất hiện nay:
1. Năng lượng mặt trời
Năng lượng mặt trời là một trong những nguồn năng lượng tái tạo miễn phí lớn nhất trên hành tinh. Chúng có sẵn ở mọi nơi trên trái đất và được khai thác chủ yếu ở 2 dạng nhiệt năng và quang năng.
- Nhiệt năng được khai thác để sử dụng trong các lĩnh vực như: sưởi ấm hay làm nóng nước, ví dụ như bình nước nóng năng lượng mặt trời.
- Quang năng được ứng dụng trong lĩnh vực điện mặt trời. Hệ thống năng lượng mặt trời sẽ sử dụng các tấm pin năng lượng để thu ánh sáng và chuyển đổi chúng thành điện năng.
2. Năng lượng gió
Năng lượng gió là nguồn năng lượng tái tạo dồi dào, đặc biệt là ở những khu vực có không gian rộng như đồi cát, sa mạc, cánh đồng hay ven biển. Các hệ thống năng lượng gió hoạt động bằng cách sử dụng sức gió để làm quay tuabin và tạo ra điện.
Thông thường, các hệ thống điện gió sẽ có công suất rất lớn, khoảng vài chục kW trở lên. Chúng được xây dựng ở những không gian rất rộng để tạo ra một sản lượng điện lớn, đáp ứng nhu cầu sử dụng của người tiêu dùng.
3. Năng lượng Thủy điện
Đây là nguồn năng lượng tái tạo đang dẫn đầu ở nhiều quốc gia trên thế giới, trong đó có Việt Nam. Các nhà máy thủy điện hoạt động bằng cách tận dụng sức nước để làm quay tuabin và chạy máy phát điện.
4. Năng lượng sinh khối
Năng lượng sinh khối là các nguồn năng lượng có nguồn gốc từ chất thải hữu cơ, bao gồm gỗ, cây cỏ, vỏ trấu, phân động vật… Khi đốt các nguồn nguyên liệu này, năng lượng sẽ được giải phóng dưới dạng nhiệt và có thể tạo điện bằng tuabin hơi nước.
5. Năng lượng địa nhiệt
Là năng lượng được tách ra từ nhiệt trong tâm của Trái Đất. Ở một số khu vực nhất định, độ dốc địa nhiệt sẽ đủ cao để có thể khai thác và tạo ra điện. Công nghệ để khai thác năng lượng này còn bị giới hạn bởi 1 vài nơi trên thế giới cũng như còn tồn tại nhiều vấn đề kỹ thuật làm hạn chế tiện ích của nó.
6. Năng lượng thủy triều
Là loại năng lượng tái tạo được khai thác và sử dụng ít hơn các nguồn năng lượng tái tạo khác, bởi năng lượng thủy triều có mức đầu tư tốn kém và bị giới hạn về vị trí lắp đặt. Chúng chỉ được xây dựng ở những nơi có vận tốc dòng chảy lớn hoặc thủy triều đủ cao để có thể chuyển đổi năng lượng và tạo ra điện.
Lợi ích của năng lượng tái tạo
Vai trò của năng lượng tái tạo có ý nghĩa rất lớn đối với đời sống kinh tế, văn hóa, xã hội của một quốc gia, bởi nó mang đến những lợi ích sau:
- Giảm khí thải CO2: Trong quá trình sản xuất điện, các nguồn năng lượng tái tạo không thải ra khí nhà kính nên giảm những tác động xấu đến môi trường. Giúp hạn chế hiệu ứng nhà kính.
- Giảm phụ thuộc vào năng lượng hóa thạch: Sử dụng các nguồn năng lượng sạch thay thế giúp giảm phụ thuộc vào năng lượng hóa thạch, đồng thời tăng cường an ninh năng lượng, hạn chế việc nhập khẩu năng lượng từ nước ngoài.
- Tạo cơ hội việc làm: Ngành công nghiệp năng lượng tái tạo phát triển giúp tạo ra hàng triệu việc làm trên toàn cầu, từ sản xuất, lắp đặt, vận hành, đến bảo dưỡng các hệ thống năng lượng tái tạo, giúp gia tăng cơ hội việc làm cho người lao động.
- Hiệu quả kinh tế lâu dài: Các hệ thống năng lượng tái tạo có chi phí đầu tư ban đầu cao nhưng về lâu dài, chúng lại cực kỳ hiệu quả. Bởi hệ thống có tuổi thọ cao, chi phí bảo trì và bảo dưỡng tốt.
Thách thức trong phát triển năng lượng tái tạo
- Chi phí đầu tư ban đầu cao: Các hệ thống năng lượng tái tạo thường có chi phí đầu tư ban đầu lớn. Điều này khiến nhiều người khó tiếp cận và sử dụng công nghệ mới này.
- Phụ thuộc vào điều kiện tự nhiên: Tùy vào điều kiện thời tiết mà sản lượng điện thu được từ các hệ thống năng lượng tái tạo sẽ khác nhau. Vì vậy mà chúng bị ảnh hưởng rất lớn từ môi trường và điều kiện tự nhiên.
- Thách thức trong việc lưu trữ điện năng: Do các nguồn năng lượng tái tạo không phải lúc nào cũng ổn định nên cần có thiết bị lưu trữ điện năng. Tuy nhiên, các thiết bị lưu trữ điện năng có chi phí sản xuất khá cao. Điều này dẫn đến một thách thức lớn cho ngành năng lượng tái tạo.
- Cơ chế, chính sách và pháp lý: Ở Việt Nam, thách thức lớn trong việc phát triển năng lượng tái tạo chính là sự thiếu nhất quán và ổn định của các chính sách. Việc thay đổi chính sách nhanh chóng hoặc không có kế hoạch dài hạn cũng là một rào cản lớn cho các nhà đầu tư…
Thực trạng & tiềm năng phát triển năng lượng tái tạo ở Việt Nam
Thực trạng
- Trong những năm gần đây, năng lượng tái tạo ở Việt Nam đã có sự phát triển nhanh chóng, đặc biệt là năng lượng mặt trời. Chính phủ cũng như nhà nước đã đưa ra nhiều chính sách ưu đãi, khuyến khích đầu tư vào các nguồn năng lượng tái tạo (điển hình cơ chế khuyến khích lắp điện mặt trời áp mái gần đây nhất trong quy hoạch điện 8). Cùng với đó là nhiều dự án năng lượng tái tạo nhận được sự đầu tư của các nhà đầu tư trong và ngoài nước.
- Mặc dù năng lượng tái tạo đã được quan tâm và phát triển mạnh mẽ trong những năm gần đây, nhưng tỷ trọng của năng lượng tái tạo trên tổng mức năng lượng cả ngành vẫn chưa cao. Tuy nhiên, việc phát triển năng lượng tái tạo ở Việt Nam vẫn được đánh giá cao trong tương lai bởi nước ta có những tiềm năng to lớn.
Tiềm năng
- Về năng lượng mặt trời: Việt Nam nằm trong khu vực có lượng bức xạ mặt trời cao nên tiềm năng sản xuất điện từ nguồn năng lượng mặt trời là rất lớn.
- Về năng lượng gió: Nước ta có tiềm năng gió lớn, đặc biệt là các vùng ven biển và khu vực đồi núi, tạo điều kiện thuận lợi cho phát triển ngành năng lượng điện gió.
- Về thủy điện: Nước ta có hệ thống sông ngòi dày đặc, rất thuận lợi để phát triển các nhà máy thủy điện.
- Về năng lượng sinh khối: Nước ta là một nước có nền nông nghiệp phát triển, có nguồn năng lượng sinh khối đa dạng, thúc đẩy sản xuất năng lượng điện, nhiệt hiệu quả.
Như vậy với những thành tựu và lợi thế sẵn có trong phát triển năng lượng tái tạo, Việt Nam cần vượt qua những thách thức để bắt kịp xu hướng của thế giới và góp phần vào việc phát triển kinh thế theo hướng bền vững.
Trên đây là những chia sẻ của SUNEMIT về năng lượng tái tạo, vai trò, lợi ích của năng lượng tái tạo và tiềm năng phát triển, hi vọng sẽ đem đến cho bạn đọc nhiều thông tin bổ ích. Nếu còn bất kì thắc mắc nào, mời bạn đọc để lại bình luận bên dưới để chúng tôi có thể giải đáp tốt nhất.
Tôi là Nguyễn Hoàng Minh, là người đam mê về các loại năng lượng tái tạo sạch. Hiện tại tôi đang là marketing specialist tại SUNEMIT – Công ty hàng đầu tại Việt Nam về cung cấp các giải pháp thiết kế lắp đặt điện mặt trời. Với mong muốn giới thiệu đến các bạn đọc giả thêm nhiều thông tin hữu ích, tôi đã soạn thảo những nội dung có kiến thức chuyên môn sâu liên quan đến lĩnh vực điện mặt trời. Hi vọng sẽ đem lại những trải nghiệm mới lạ và hữu ích cho các bạn đọc giả.